زندگی شخصی و زمینه‌ی فرهنگی بیژن کارگر‌مقدم در سال ۱۳۲۷ یا ۱۳۲۸ در روستای کلارساق، از توابع چالوس، در یک خانوادهٔ متوسط‌الحال متولد شد. پدر و پدربزرگش از آذربایجان مهاجرت کرده و در این منطقه کار می‌کردند. تحصیلات ابتدایی را نیز در همان محل گذراند.

نیمی از زندگی خود را، به‌ویژه در سال‌های پایانی عمر، در غربت و تبعید گذراند و بنا به روایت دوستان نزدیکش، زندگی شخصی‌اش را بسیار محافظت‌شده نگه می‌داشت. حتی برای دستیابی به اطلاعاتی چون سن، تحصیلات یا محل تولد او، برخی دوستان ناچار به جست‌وجو در پشت‌جلد کتاب‌ها و منابع پراکنده شدند.

فعالیت ادبی و آثار منتشرشده از او یک مجموعه داستان با عنوان «راه‌بندان» در سال ۱۹۸۹ در لندن و به همت سازمان چاپ و نشر پیام منتشر شد.

پس از درگذشتش، دوستانش در لس‌آنجلس مجموعه‌ای شامل نه داستان با عنوان «خواب مگس» را به‌عنوان بزرگداشت او منتشر کردند.

برخی داستان‌های او در نشریات مهاجرتی (مانند مجلهٔ آرش در پاریس) و محافل ادبی آنلاین فارسی منتشر شده‌اند.

سبک ادبی و ویژگی‌های خاص آثار داستان‌های کارگر‌مقدم سرشار از تخیل، طنز ظریف و ساختارهای محکم و خلاق‌اند.

آثار او از زاویهٔ بینامتن‌گرا نیز قابل بررسی است؛ بازاندیشی در ادبیات و اساطیر، و جست‌وجوی راه‌حل‌های شاعرانه و صلح‌جویانه برای مواجهه با وضعیت‌های تراژیک، از ویژگی‌های جهان داستانی اوست.

زبان آثارش ساده، غریزی و زنده است؛ بدون تکیهٔ آشکار بر تئوری‌های ادبی رایج، اما برخوردار از طراوتی که خواندنشان را تکرارپذیر می‌کند.

شخصیت‌های داستانی او اغلب حال‌وهوایی کابوس‌گونه و شبح‌وار دارند و روایت‌ها در هاله‌ای از ابهام پیش می‌روند؛ در برخی نمونه‌ها، خودِ راوی گویی غایب/مغفول است.

درگذشت و بازتاب‌های ادبی بیژن کارگر‌مقدم پس از دوره‌ای مبارزه با بیماری سرطان کبد، در ساعت ۱ بامداد روز ۲۷ اکتبر ۲۰۰۸ (ششم آبان ۱۳۸۷) در سانتامونیکای لس‌آنجلس درگذشت.

منتقدان و نویسندگان معاصر او را قصه‌نویسی شیرین‌قلم اما کم‌کار دانسته‌اند؛ برخی نیز او را از منظر ظرفیت‌های داستانی، هم‌سنگ و ادامه‌دهندهٔ مسیر نویسندگانی چون بهرام صادقی توصیف کرده‌اند.

در یادبود او، دوستان و نزدیکانش با انتشار آثار و یادداشت‌ها، تلاش کردند تصویری روشن‌تر از زندگی و جهان ادبی‌اش فراهم آورند.

جمع‌بندی بیژن کارگر‌مقدم نویسنده‌ای بود که بیش از تئوری، با شهود و غریزهٔ زبانی‌اش می‌نوشت و ساختارهایی تازه برای روایت خلق می‌کرد. در تبعید، روایت‌هایی پروراند که خواب‌گونه و وهم‌انگیزند و از فقدان، اضطراب و عاطفهٔ فردی پرده برمی‌دارند. هرچند آثار برجا مانده از او اندک است، اما همچنان در منظومهٔ ادبیات تبعیدی فارسی زنده و قابل رجوع‌اند.

این مقاله مختص وبسایت نویسندگان ایرانی است، که در جهت ارتقاء فرهنگ و کمک به جامعه دوست داران کتاب و علاقمندان ادبیات، این پایگاه را راه اندازی و اداره میکند، لذا در جهت همکاری میتوانید با ما از طریق ایمیل مکاتبه نمایید.