افراد اغلب واکنش های متفاوتی نسبت به واژه فمینیسم نشان می دهند، ولیکن این واژه اساساً در مورد حمایت از برابری بین جنسیت‌ها کاربرد دارد. فمینیسم در اصل بر این باور استوار است که همه افراد مستحق حقوق و فرصت های برابر هستند. این دیدگاه در هسته خود به دنبال رسیدگی و از بین بردن نابرابری های سیستمی است که زنان در طول تاریخ با آن مواجه بوده اند. نکته مهم این است که فمینیسم تنها به حقوق زنان مربوط نمی شود. این امر به حصول اطمینان از اینکه هر فرد، صرف نظر از جنسیت، از آزادی ها و امتیازات یکسانی برخوردار است، گسترش می یابد.

فمینیسم از طریق امواج مختلفی تکامل یافته است که هر کدام به جنبه های مختلف نابرابری جنسیتی می پردازد:

فمینیسم موج اول (اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20): این موج عمدتاً بر موضوعات حقوقی مانند حق رأی و حقوق مالکیت زنان متمرکز بود. پیشگامانی مانند سوزان بی. آنتونی و الیزابت کدی استنتون فداکارانه برای حق رای زنان مبارزه کردند که با تصویب اصلاحیه نوزدهم در سال 1920 در ایالات متحده به اوج خود رسید.

فمینیسم موج دوم (دهه 1960-1980): این دوره بحث را گسترده تر کرد تا طیف وسیع تری از مسائل مانند جنسیت، خانواده، محل کار و حقوق باروری را در بر گیرد. شخصیت‌های تأثیرگذاری مانند بتی فریدن، که کتاب «رمز و راز زنانه - The Feminine Mystique» او نقش‌های سنتی زنان را در جامعه به چالش می‌کشید، در این دوران ظهور کردند.

فمینیسم موج سوم (دهه 1990-2010): این موج در پاسخ به کاستی های درک شده موج دوم، فردگرایی و تنوع را پذیرفت. این مبحث به مسائل مربوط به هویت، روابط متقابل، و تجربیات متنوع زنان در فرهنگ‌ها و پیشینه‌های مختلف پرداخت.

فمینیسم موج چهارم (دهه 2010 تا کنون): این موج با تمرکز بر مبارزه با آزار جنسی، شرمساری از بدن و زن ستیزی آنلاین شناخته می شود، این موج از پلتفرم های دیجیتال برای تقویت پیام خود استفاده می کند. به عنوان مثال، جنبش #MeToo توجه جهانی را به شیوع آزار و اذیت و تجاوز جنسی جلب کرده است.

فمینیسم علیرغم اهداف پسندیده خود، اغلب با تصورات نادرستی مواجه می شود. یک افسانه رایج این است که فمینیسم درباره برتری زنان است. در واقع، فمینیسم بر سر برابری است، نه تسلط (که البته موضوع برتری زنان نیز در جای خود جای بحث دارد). بنابراین فمینیسم به دنبال تضمین این است که همه جنسیت ها از فرصت ها و حقوق یکسان برخوردار باشند. تصور غلط دیگر این است که فمینیسم فقط مختص زنان است. در حقیقت، فمینیسم با ترویج جامعه ای عادلانه تر می تواند به نفع همه باشد. مردان همچنین از هنجارهای جنسی سفت و سخت رنج می برند و فمینیسم از حق آنها نیز برای بیان آزادانه و رد کلیشه های مضر دفاع می کند.

چنین می توان استنباط کرد که تا زمانی که نابرابری جنسیتی همچنان یک مسئله جهانی است، نیاز به مفهومی مانند فمینیسم همچنان احساس می شود. هنوز زنان با نابرابری در حقوق، نابرابری در نمایندگی در پست های رهبری و دسترسی به آموزش و مراقبت های بهداشتی مواجه هستند. به عنوان مثال، شکاف دستمزد جنسیتی یک موضوع دائمی و همچنان مطرح است، به طوری که زنان علی رغم توانایی ها و برتری هایشان اغلب کمتر از مردان برای کار مشابه درآمد دارند. علاوه بر این، زنان در سیاست و نقش‌های اجرایی در کسب‌وکار کمتر مورد توجه قرار می گیرند و تأثیر آن‌ها در فرآیندهای تصمیم‌گیری محدود است.

گذشته از اینها، فمینیسم به موضوعاتی مانند خشونت مبتنی بر جنسیت، حقوق باروری، و دسترسی به مراقبت های بهداشتی می پردازد که برای رفاه همه افراد حیاتی است و با به چالش کشیدن و تغییر اینگونه نابرابری ها تلاش می کند تا جامعه ای را ایجاد کند که در آن همه بدون توجه به جنسیت بتوانند در آن پیشرفت کنند.

در همین راستا فمینیسم مدرن بر فراگیر بودن و متقاطع بودن تأکید می کند و این ایده را مطرح میکند که اشکال مختلف ستم به هم مرتبط هستند. به دنبال درک و بررسی چگونگی تلاقی عواملی مانند نژاد، طبقه، جنسیت و توانایی با جنسیت است. این رویکرد فراگیر تضمین می‌کند که جنبش مربوط به همه گروه‌های حاشیه‌نشین و نه فقط زنان است.
بنابراین و به طور کلی فمینیسم یک جنبش اساسی است که هدف آن دستیابی به برابری جنسیتی و عدالت برای همه است و با پرداختن به نابرابری‌های سیستمی و از بین بردن آن، تلاش می‌کند تا جهانی را ایجاد کند که در آن هر فرد، فارغ از جنسیت، بتواند از حقوق و فرصت‌های برابر برخوردار باشد.
 

نویسنده مقاله فوق ارسطو خوش‌حساب است، خوش حساب نویسنده، مولف، پژوهشگر و مترجم در زمینه داستان، فلسفه، اخلاق و متون ادبی‌ست که در جهت ارتقاء فرهنگ و ارج نهادن به جامعه علاقمندان ادبیات ما را یاری میدهد.